سمپاشی پشه خاکی

پشه خاکیها  Sand Flies

پشه خاکی حشراتی بسیار کوچک و ظریف و در عین حال از نظر بهداشتی بسیار حایر اهمیت می باشند.این حشرات ناقل چندین بیماری مهم در مناطق مختلف جهان از جمله ایران هستند.خانواده پسیکودیده دارای دو خانواده بزرگ به اسامی Psychodinae وPhelbotominae است که زیرخانواده اول خونخوار نبوده و اهمیت پزشکی ندارند ولی انواع خانواده فلبوتومینه دارای انواع خونخوار وناقل بیماری هستند.این خانواده شامل 600گونه در پنج جنس است که عملا فقط انواع سه جنس Phlebotomus،Lutzcmyia وSergentomyia حایز اهمیت هستند.گونه های جنس اول فلوبوتوموس ناقل انواع لشمانیا در دنیای قدیم وگونه جنس لوتزومیا ناقل بیماری انسانی در دنیای جدید بوده و مختص آمریکا میباشند.

مرفولژی پشه خاکیها: حشرات زیر خانواده فلبوتومینه که به آنها پشه خاکی گفته میشود دارای جثه کوچک به طول 1.5تا 4میلی متر وبدن پرمو هستند.چشمهای مرکب و درشت وپاهای نسبتا بلندی دارند.شاخکهای بلند وبا بند های کوتاه دارندکه در نر وماده به یک شکل است.قطعات دهانی به صورت یک خرطوم کوتاه،پهن و نامشخص بوده که طول آن کاملا از پالپ وشاخکها کمتر است.

سمپاشی پشه خاکی سمپاشی پشه خاکی

بیولژی پشه خاکیها: حشراتی با دگردیسی کامل هستند.ماده تخمگذار بوده و عمل تخمگذاری به صورت تک تک انجام میگیردوبین 15الی 400تخم در هرنوبت گذاره میشود.تخمها معمولا در خاکهای با رطوبت بالا،درمحل لانه میزبان وشکافها،زیرخاک وبرگهای در حال پوسیدن در خاک کف طویله ها واصطبل ها و کلادر محیط هایی که مواد آلی مورد نیاز لاروها وجود داشته باشد قرار داده میشوند.ودر شرایط مناسب پس از شش الی هفده روز باز میشوند.در مرحله بلوغ فقط حشرات ماده خونخوارهستند و حشرات نراز مواد قندی وشیره گیاهان تغذیه میکنند.پشه خاکیها به دلیل داشتن خرطوم ضعیف و قدرت کم خونخواری معمولا قسمت های نازکتر پوست مثل صورت،پشت دست،روی پاها و حاشیه زخم ها را جهت خونخواری انتخاب میکنند.

اهمیت پزشکی پشه خاکیها: الف:اثرات گزش:پشه خاکیها علی رغم جثه کوچک خود،دارای بزاق سمی وحساسیت زا هستند وگزش آنها ایجاد خارشهای شدید به خصوص در افراد حساس میکند.و در محل گزش پاپولهایی ایجاد میکند که یک تا دوهفته باقی میماند.بیشتر پشه خاکیها جهت تکمیل خونخواری خود بیش از یک نقطه را مورد گزش قرار می دهند و اغلب دو یا چند گزش نزدیک هم دیده میشود. 

ب:انتقال بیماری:مهم ترین بیماریهای منتقله توسط پشه خاکیها انواع لشمانیوز است واین بیماری توسط انگل های تک یاخته تاژکدار از خانواده Trypanosomatidae وجنس Leishmania ایجاد میشود.سه نوع لشمانیوز به طور عمده وجود دارد:1-لشمانیوز پوستی که در ایران به نام سالک شناخته شده و دارای دوفرم است.الف-سالک روستایی یا سالک مرطوب که عامل آن L.major، ناقل اصلی آن Ph.papatasi ومخزن آن جوندگان هستند.ب-سالک شهری یا خشک که عامل آن L.torpica،ناقل اصلی آن Ph.sergenti و مخزن آن انسان و سگ های آلوده میباشد.2-لشمانیوز پوستی مخاطی یااسپوندیا که توسط L.braziliensis وL.amazinensis ایجاد وبه وسیله پشه خاکیهای جنس Lutzomyia منتقل میشوند.3-لشمانیوز احشایی یا درونی یا Kala Azar که توسط انگل های L.donovani ایجاد میشود که دارای زیر گونه های مختلف میباشد وتوسط پشه خاکیهای جنس Ph.major در ایران منتقل میشود.

سمپاشی پشه خاکی سمپاشی پشه خاکی

بیماری بعدی بیماری باکتریال به نام کاریون یا تب اورویا است این بیماری مختص آمریکای مرکزی و جنوبی است وتوسط پشه خاکیهای جنس لوتزومیا منتقل می شود.سومین گروه عوامل بیماریزا ویروسها می باشند که یک نوع آنها توسط پشه خاکیها منتقل شده و بیماری به نام تب پشه خاکی(sand fly fever)یا تب سه روزه که ناقل اصلی آن Ph.papatasiتب پاپاتاسی ایجاد میکند.این بیماری علایمی شبیه آنفلونزا دارد.بدین صورت که تب به طور ناگهانی شروع شده و بیمار متعاقب آن دچار سردرد،چشم درد،خشکی گردن وپشت و دردهای رماتیسمی میشود.کاهش گلبول های سفیدهم معمولادیده میشود.این بیماری درتمام مناطقی کهPh.papatasiوجودداردازجمله اروپا،آسیا،آفریقا،آمریکای جنوبی،کشور های حوزه دریای مدیترانه،روسیه،ایران،پاکستان،هند،پاناما،برزیل و…دیده میشود.

سمپاشی پشه خاکی

روش های مبارزه وکنترل:همانگونه که ذکر شد قدرت وارتفاع پرواز کمی دارند و افرادی که در محل های بلند ساختمانها ساکن میشوند اغلب از گزش آنها در امان هستند.مبارزه با پشه خاکیها در اماکن و اطراف ساختمان ها با سمپاشی قابل اجراست.استفاده از توری ها وپشه بند با سوراخ های ریز برای در وپنجره هنگام استراحت مفید خواهد بود. 

سمپاشی پشه

Call Now Buttonتماس با ما