جوندگان

جوندگان  Rodentia

درایران جوندگان یک سوم کل پستانداران را از نظر تعداد گونه تشکیل میدهند،در این حیوانات یک جفت دندان پیشین درهرفک قراردارد،که رشد دایمی داشته وخصلت جویدن اشیا سخت نیز به دلیل رشد دایمی داندان ها و نیاز به سایدن ،کوتاه نگهداشتن و تیز نگه داشتن آنهاست.از بین جوندگان تیره موش حقیقی در انتقال بیماریهای انسانی نقش عمده تری نسبت به سایر جوندگان داشته و پس ازآن خانواده همستر ها در درجه بعدی اهمیت قرار میگیرند.

بیولزی ورفتار جوندگان:جوندگان اکثرا موجوداتی شب فعال با زندگی زیر زمینی هستند.جوندگان از نظر رژیم غذایی با اینکه اکثرا گیاه خوارند ولی توانایی تغذیه از غذا های مختلف را دارند.بدین شکل که از دانه،میوه،و قسمت های مختلف کیاهان،حشرات، بی مهرگان کوچک دیگر،لاشه حیوانات بزرگ و خزندگان وحتی تخم پرندگان و پرندگان کوچک تغذیه میکند.بیشتر جوندگان عادت به حفر لانه وسوراخ دارندکه شکل لانه و محل حفر لانه در گونه های مختلف متفاوت وهر لانه از بخش های مختلف تشکیل شده است.به دلیل تنوع انواع وتفاوت بیولژی انها گونه های مهم و شناخت آنها بررسی میکنیم.

موش خانگی  Mus musculus

موشی است باریک و کوچک با چشمان درشت و لاله گوش نسبتا بزرگ به وزن ده تا سی گرم طول بدن شش تا دوازده سانتی متر،طول دم برابر طول سر وبدن که از موهای ریز پوشیده شده.رنگ خاکستری و درسطح پشتی خاکستری مایل به قهوهای است.دارای زیر گونه ای متعدد بوده و انواع کاملا وحشی و کاملا اهلی از این نوع به شکل کلنی های بزرگ دیده میشود.انواع اهلی معمولا لانه حفر نکرده وازشکاف ها ومخفی گاههای درون منازل وانبارها استفاده و از مواد غذایی مختلف تغذیه میکنند.

 

موش بندری،موش قهوه ای Rattus norvegicus

موشی با وزن دویست تا چهارصد گرم و طول بدن بی دم بیست دو تا بیست شش سانتی متراست.این موش بومی ایران نبوده واحتمالا توسط محموله کشتی ها به ایران وارد شده است،درحال حاضر در سواحل شمالی و جنوبی کشور و انبارها و کانال های سطح تهران دیده میشود.این جونده عادت به نوشیدن آب و زندگی در نزدیکی آب دارد و شناگر خوبی است در شرایط مساعد کلنی های بزرگ حاوی چند صد عدد تولید می کنند.علاقه زیاد به کندن لانه به خصوص در کنار های مسیرآب وزیر پوشش های مطمن مثل قطعات بتن،سنگ و زیر کف و دیوار اتاق ها دارد این موش قادر به تغذیه از مواد غذایی گیاهی و گوشتی متنوع بوده وحتی از حیوانات زنده تغذیه میکند.گاهی حالت مهاجم پیدا کرده و به نوزاد انسان نیز حمله میکند.ودر فاضلاب ها وتوده های زباله به خوبی رشد میکند.

موش سیاه،موش سقف  Rattus rattus

طول دم بیشتر از سر بدن وبه رنگ سیاه یا خاکستری تیره دیده میشود،وزن بدن سی تا هفتاد گرم وطول بدن چهارده تا هفده سانتی متر بوده و در تمامی سواحل دریای خزر،خلیج فارس،دریای عمان،تهران و آذربایجان شرقی پراکنده است.راتوس معمولا به صورت گروه های کوچک زندگی کرده و کلنی های بزرگ تشکیل نمی دهد بسته به درجه حرارت گاهی درداخل و گاهی در خارج منازل دیده میشود ولی بیشتردرسقف وزیرشیروانی وقسمت های بالای ساختمان زندگی کرده و به راحتی از درخت، دیوار بالا میرود.

اهمیت اقتصادی و بهداشتی جوندگان:

اهمیت اقتصادی:طبق آمار سازمان جهانی بهداشت 1974 موش ها سالانه سی دو میلیون تن مواد غذایی را از بین میبرند که برای تغذیه صد سی میلیون نفر کافی است.در انگلستان خسارت موش ها سالانه پنج تا شش میلیون پوند برآورد شده است در آرژانتین فقط در مزارع نیشکر شش میلیون تن و در سنگال چهل درصد تمام محصولات کشاورزی مورد تهاجم موش ها قرار میگیرد.جوندگان دارای قدرت تولید مثل زیاد بوده و بسیاری از آنها در تمام طول سال تولید نسل میکنند.بعضی از آنها در سال پنج تا شش بار زایمان کرده و در هر زایمان تا هفده بچه میزایند.در سال هایی با زمستان ملایم و بهار پر باران گاهی جمعیت آنها به شدت افزایش پیدا کرده و طغیان میکند.از طرف دیگر در انبارها و بنادر به سه شکل خسارت وارد میکنند.یک: مقدار زیادی از دانه ها را میخورند دو:دانه ها را با مدفوع و موی خود آغشته میکنند سه:کیسه و بسته بندی ها را سوراخ وباعث ریزش واتلاف غلات میشوند.

اهمیت پزشکی:بیماری های منتقله توسط جوندگان کلا به عنوان بیماری ها و عفونت های زئیونوز تعریف شده اند،که عوامل بیماریزا به طور طبیعی بین میزبان مهره دار و گاهی انسان در گردش میباشد.بعضی از این بیماری ها ممکن است توسط سایر پستانداران بهتر از جونگان انتقال یابند که از نام آنها صرف نظر میکنیم.طاعون،سالمونلا،لپتوپیروس،ریکتزیا،تب خونریزی دهنده،هاری،کرمهای انگلی سستودی،لشمانیوز جلدی و احشایی،تولارمی،شبه سل و…

کنترل و مبارزه با جوندگان:الف: جمع آوری ودفع بهداشتی زباله ب:رات پروف کردن ج:از بین بردن پناهگاه و لانه موش ها و محروم کردن انها از دسترسی به آب غذا د:بهداشتی نگه داشتن محیط زیست ه:استفاده از سموم شیمایی دور کننده ها و تله به منظور کشتن موش ها.

کنترل آفات و جانواران موذی انبار و کارخانجات

Call Now Buttonتماس با ما